Brood gezond of niet?

15

broodWe eten met z’n allen veel te veel (snelle) koolhydraten,  zo’n 70% van onze dagelijkse voedingsconsumptie vullen we met brood, pasta, aardappels en rijst. Vooral brood staat vaak op het menu, de meeste mensen eten nog steeds ‘s morgens én ‘s middags hun boterham. Maar die boterham, die good old boterham, die is de laatste tijd steeds vaker onderwerp van een felle discussie. Er is een ware broodhype gaande! Er worden ferme uitspraken gedaan: geen brood meer eten, van brood ga je dood! En steeds vaker wordt de vraag gesteld:  eet jij nog brood? Hoe zit het nou, is brood gezond of niet?

Aanstichters van de broodhype zijn populaire boeken als de Voedselzandloper en Broodbuik. Volgens deze boeken dien je tarwe, en dus ook tarwebrood, volledig uit je menu te schrappen. Tarwe is namelijk de bron van al het kwaad, de grote boosdoener. Genetisch zouden wij  niet gemaakt zijn om grote hoeveelheden tarwe binnen te krijgen en door te stoppen met het eten van tarwe, zullen we het verouderingsproces tegen gaan en verminderen we de kans op allerlei welvaartziektes zoals darmproblemen, diabetes, hartklachten en huidaandoeningen. Verder zou tarwe net zo verslavend zijn als drugs….

Dat klinkt heftig. Tijd voor enige nuance…. Brood is dus de grote boosdoener, maar waarom eigenlijk? Ik zet voor je op een rij welke nadelen er zitten aan het eten van brood en waarom we best wat minder brood zouden kunnen gaan eten.

Tarwe

Om eerst maar eens op de tarwe terug te komen; tarwe is niet alleen een belangrijk ingrediënt in brood en pasta, maar wordt in ontzettend veel voedingsmiddelen gebruikt; in koekjes, pannenkoeken, fast food, cake, kant- en klare producten waar tarwe vaak als bindmiddel wordt gebruikt, bouillonblokjes en snoep. Het elimineren van tarwe, zoals deze populaire boeken voorstellen, is dus nog niet zo eenvoudig.

Als je tarwe uit je menu schrapt, blijft er een gezonde basis van groenten, fruit, vis, peulvruchten, kip, ei, noten en olie over. Wellicht nog aangevuld met andere granen, zoals rijst. Ik vind het dus heel logisch dat als je tarwe (en dan met name de koekjes en de fast food) schrapt, je een stuk gezonder zult worden. Maar is het ook nodig?

De tarwe die we tegenwoordig eten, is al lang niet meer de tarwe van vijftig jaar geleden. Omdat er zoveel vraag is naar tarwe, bijvoorbeeld voor al die koekjes, cakes en kant-en-klaar producten, wordt onze huidige tarwe geselecteerd op een hoge opbrengst per hectare, het goed verdragen van veel gewasbeschermingsmiddelen en het goed groeien op kunstmest. Niet meer op vitaminen, mineralen of verteerbaarheid. Dit geldt met name voor de (goedkopere) fabrieksproducten (brood uit de supermarkt), en naar mijn mening minder voor tarweproducten die je bij de bakker of natuurwinkel (biologisch) koopt. De tarwe die we in de supermarkt vinden, is dus geen voedingsbron meer, eerder een vulmiddel. Omdat deze tarwe zover ‘doorgeteeld’ is, zijn er veel mensen met klachten of gevoeligheid voor deze tarwesoort. Klachten als een opgeblazen gevoel, buikpijn en last van een onregelmatige huid komen vaak voor.

brood1Fytinezuur

Brood wordt gemaakt van granen, of dat nu tarwe of een andere graansoort is. In de meeste granen komt fytinezuur voor, afkomstig van de vezels. Fytinezuur is een verdedigingsstof van de plant en remt in het menselijk lichaam de opname van mineralen, vooral van calcium, magnesium, ijzer en zink. Ook remt het de absorptie van eiwitten. Fytinezuur is niet giftig, maar wel een anti-nutriënt; niet bevorderlijk voor de gezondheid dus, het zorgt ervoor dat je niet alle voedingsstoffen goed opneemt.

De meeste fytinezuurrijke voedingsmiddelen bevatten ook het enzym fytase. Dit enzym breekt fytinezuur af tot onschadelijke componenten, ten minste, als het de tijd krijgt om zijn werk te doen. Want voor de afbraak van het fytinezuur is tijd nodig, en dat wordt onze broden (en andere graanproducten) vaak niet gegeven. Zeker de fabrieksproducten worden in hoog tempo geproduceerd.

Niet alle graansoorten bevatten evenveel fytinezuur. Zo bevat spelt 40% minder fytinezuur dan tarwe, en zijn amaranth, boekweit en quinoa vrij van fytinezuur.

Gluten

Gluten is de naam voor een eiwit dat in alle graansoorten zit. Gluten vallen onder de lectinen, plantaardige toxische stoffen die ontstekingsreacties in je darmwand veroorzaken, waardoor de darmwand beschadigd kan raken en je darmen geen voedingsstoffen meer kunnen opnemen of juist stoffen doorlaat die niet doorgelaten zouden moeten worden. Gluten zitten in alle granen, alleen de zogenaamde pseudo-granen amaranth, boekweit en quinoa zijn glutenvrij. Ook rijst is glutenvrij.

Ook met de gluten is het probleem dat we er veel te veel van binnen krijgen, waardoor de darmwand aangetast wordt. Gluten zitten namelijk niet alleen in het brood dat we eten, maar ook in alle andere graanproducten, en dus ook in heel veel fabrieksproducten waarin tarwe gebruikt wordt als bindmiddel. Zo krijgen we ongemerkt erg veel gluten binnen.

Linolzuur

Linolzuur (omega6) is een essentieel vetzuur, wat betekent dat het lichaam dit vetzuur niet zelf kan aanmaken en dat je dit dus uit voeding moet halen. Ook bij linolzuur geldt dat we hier ongemerkt nogal veel van binnenkrijgen. Niet alleen in granen zit linolzuur, maar ook in plantaardige oliën, zoals zonnebloemolie, dat weer erg vaak gebruikt wordt in fabrieksproducten. Een probleem in het voedingspatroon bij veel mensen is dat de omega’s 6 rijk vertegenwoordigd zijn, onder andere door granen en plantaardige oliën, maar dat de omega 3 vetzuren ontbreken. Een teveel aan omega 6 linolzuur, en daar tegenover een tekort aan omega 3 vetzuren, bevordert ontstekingen.

Is brood gezond of niet?

Of brood gezond is of niet, is dus afhankelijk van welk brood je eet en de hoeveelheid waarin het op je menu voorkomt. Gelet op de graansoort, de aanwezigheid van fytinezuur, gluten en linolzuur (en vaak een tekort aan omega 3 vetzuren), en het feit dat we sowieso al te veel koolhydraten binnen krijgen, ben ik er voorstander van het brood wat vaker in de broodtrommel laten en te kiezen voor iets anders. Wanneer je brood eet, kies dan voor:

  • Brood van een andere graansoort, zoals spelt of rogge.

Let wel op dat veel fabrieksbroden alsnog worden aangevuld met tarwe of tarwegluten, waardoor je alsnog tarwe binnenkrijgt. Koop brood daarom bij een bakker, en vraag eens naar de ingrediënten van het brood.

  • Brood van biologisch volkoren tarwe.

Deze tarwe is niet zo ver doorgeteeld en heeft dus nog wel de goede eigenschappen van tarwebrood. Je zult merken dat je eerder verzadigd bent.

  • Brood met een langere rijstijd, zoals zuurdesembrood, zodat het fytinezuur afgebroken kan worden.

Een andere reden waarom zuurdesembrood gezond is, is de aanwezigheid van melkzuurbacterie. Dit is een bacterie die veel voorkomt in gefermenteerde producten. Dit zijn goede bacterien die zorgen voor een goede darmwerking.

#30voeljefit challenge

#30voeljefit challenge

Het is tijd voor de tweede uitdaging in de #30voeljefit challenge en dat is dat we bewust worden van onze broodconsumptie. In de challenge gaan we vanaf nu ons brood vaker vervangen door andere voeding, en áls we brood eten, kiezen we bewust voor goed brood.

Het draait in de #30voeljefit challenge allemaal om bewustwording en werken aan een gezondere leefstijl. Wat krijg je nou eigenlijk binnen, wat is wel goed voor je en wat niet? Wat moet je laten staan, waar kun je wel gebruik van maken? Ik wil je met dit bericht een eerste handvat geven, mocht je nog vragen hebben, laat ze dan achter in de comments. En deze week kun je natuurlijk nog veel meer informatie verwachten op de blogs van Suzanne, Sanne en Annemieke.

Wil je mijn tips om bewust en gezond te eten in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief (rechtsboven).

Volg Mind Your Feed op Twitter | Facebook |Bloglovin | Instagram

Bericht Delen

Over MYF

Mind Your Feed gaat over gewoon gezond eten. Over echt, lekker, goed eten, gezond en bewust. Met liefde voor pure, natuurlijke voeding, waardoor je goed in je vel zit.

15 reacties

  1. Helder stukje! Leuk! Ik heb vandaag sportmik van het Stoepje in mijn broodtrommel. Ben benieuwd hoe het valt. Eerst maar 2 keer een appel en een bakje Griekse Yoghurt

  2. Zo’n 10 jr geleden zei een acupuncturist eens “We eten hier te veel brood. Meer groenten en echte soep zou beter zijn”. Ook vertelde jaren geleden een franse boer,dat mensen met een overgevoeligheid voor tarwe zijn bio-broden van een oud tarweras wel verdroegen.Goed,dat deze informatie nu bekender wordt.

  3. Ik eet weinig brood om de simpele reden dat ik dan makkelijker op gewicht blijf. Op advies van iemand die me ook Montignac aanraadde, is al jaren geleden en was tevens het begin van mijn veel gezondere levensstijl. Helaas nog steeds overgewicht, daar kom ik ook niet meer vanaf door bewegingsbeperking door artrose en leeftijd.

  4. Pingback: Recept: mini-frittata’s | Eet het beter

  5. Pingback: Recept: salad in a jar | Eet het beter

  6. In fabrieksbrood en brood van grote ambachtelijke bakkerijen vaak ook een broodverbeteraar gebruikt. Daar zijn diverse soorten van. Naast mout als kleurstof. Maar gebrande mout is een suiker. Suiker dus om brood te kleuren. Veel bruinbrood maakt wezenlijk niet veel verschil met witbrood, de gebrande suiker geeft de kleur. Kies daarom voor volkoren brood.

    Giststammen worden ook niet altijd goed verdragen door de mens. De een heeft daar meer last van dan de ander. Gist geeft vaak een opgeblazen gevoel. Niet zo raar want gist gebruik je om je platte compacte deegmassa lucht en dus volume te geven. Gist zorgt voor een snelle rijs. Gist heeft suiker nodig om optimaal te werken en dus wordt er aan veel fabrieksmatig gebakken brood extra suiker toegevoegd. Die suiker heb je niet nodig als je desembrood maakt. Maar we zijn zo gewent aan die alles overheersende zoete smaak dat we dat lekker zijn gaan vinden. Maar brood wordt steeds zoeter. Onze smaak veranderd met de opgelegde smaak van fabrikanten mee. Tenzij je keuzes maakt! Gist bovendien, wordt in vele voedingsstoffen als smaakversterker gebruikt. Met pure producten van goede kwaliteit hoef je geen smaken te versterken!

    Nog even over brood. Zuurdesem krijgt zijn rijskracht door giststammen uit de lucht. Die zweven daar samen met pollen en andere deeltjes rond. Wij maken daar gebruik van. Het desem wat ontstaat doordat de gistcellen het meelpapje “opeten” zorgt voor o.a. melkzuur en co2 maar ook voor een voorvertering van het deeg en de verwerkte zaden waardoor we meer voedingsstoffen kunnen benutten die het brood geeft. Een gistbrood kan na het mengen na ongeveer 3 uur de oven in. Desembrood heeft al snel een uur of 6 nodig. Sommige bakkers gebruiken een rijstijd tot wel 12 uur. Die langzame fermentatie van het deeg geeft bovendien zoveel smaak dat enkel water en meel/bloem volstaan om lekker brood te bakken.

    Ik ben wel benieuwd hoe je hier over denkt eigenlijk…. ik verneem je reactie dan ook graag!

    • Mind Your Feed op

      Waar wil je mijn reactie op? 🙂 Het is nogal wat informatie die je hier neerzet, en in het meeste kan ik mij zeker vinden, maar ik zie niet wat je vraag is…. Ik ben benieuwd naar jouw intentie, is dit ter toevoeging op mijn blog? Dank je wel daarvoor, ik ben er bekend mee!

  7. DANK, telt dit dus ook voor bijv Brinta?

    Ik heb veel buikklachten en eet nu in deochtend havermout en dan totaal gemiddeld 2 boterhammen op een dag (soms 1 spelt daarvan) roosteren helpt soms ook al…als ik van boekweit een wrap maak hoe is dan de verhouding..hoveel brood vervangt dit en hoe zit het met jodium?

    En quinoa…/peulvrucht (wat zijn daar normale hoeveelheden van als brood of avondeten?)

    dank

    • ps en ontbijtkoek/eierkoek..dat is niet gezond maar als je het zelf maakt (bijv ontbijtkoek suikervrij en dan met meel, kan je dan wel roggemeel doen bijv? )

      veel vragen.. ben zoekende!

      • Mind Your Feed op

        Beste Piata, jij hebt zoveel vragen…. Weet je dat ik ook voedingsadvies aanbied?! Wellicht is dat iets voor jou? Verder kun je hier recepten vinden voor ontbijtkoek en eierkoeken, gebruik de zoekfunctie in de rechter zijbalk!

  8. Pingback: 30 dagen voel je fit challenge | misssexandthecity

  9. Pingback: Glutenvrij en tarwevrij havermoutbrood met vijgen| Bioteaful

  10. ilse verheyen op

    Ik heb ontdekt dat ik alergisch ben aan bakkersgist, haver, melk, wei,yoghurt
    soja…. zou boekweitbrood dan een oplossing kunnen zijn ? Ik weet niet goed
    waardoor mijn broodmaaltijden altijd te vervangen.

    • Je kan wraps maken of chapati’s. Chapati’s maak je van wat meel -zelf gebruik ik boekweitmeel en kikkererwtenmeel – water, olijfolie en beetje zout. Dunne schijfjes maken met deegroller. Bakken in ouderwetse koekepan met dikke bodem en zonder olie erin.

Laat een bericht achter

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.